اقتصاد منطقه ای
زینب برادران خانیان؛ زهرا آذری؛ داود بهبودی
چکیده
هرچند که نگاه به بخش خدمات در فرایند توسعه متفاوت است، بخش خدمات غالب اقتصاد جهانی را تشکیل میدهد و از ارکان اساسی فعالیتهای اقتصادی است که با ظهور شهرنشینی شکل گرفته و با گسترش آن پوشش وسیعتری مییابد. با توجه به اهمیت این بخش به‌عنوان یکی از بخشهای عمده اقتصادی و تأثیرگذاری در فرآیند توسعه کشور، این مطالعه با هدف شناسایی ...
بیشتر
هرچند که نگاه به بخش خدمات در فرایند توسعه متفاوت است، بخش خدمات غالب اقتصاد جهانی را تشکیل میدهد و از ارکان اساسی فعالیتهای اقتصادی است که با ظهور شهرنشینی شکل گرفته و با گسترش آن پوشش وسیعتری مییابد. با توجه به اهمیت این بخش به‌عنوان یکی از بخشهای عمده اقتصادی و تأثیرگذاری در فرآیند توسعه کشور، این مطالعه با هدف شناسایی هستههای کلیدی بخش خدمات استان آذربایجانشرقی انجام شده است. در گام نخست با استفاده از مدل MSA به شناسایی و اولویتبندی هستههای کلیدی بخش خدمات استان آذربایجان شرقی پرداخته است که یافتهها نشان میدهد زیر بخش گردشگری به‌عنوان هسته کلیدی بخش خدمات با امتیاز 72/0 انتخاب شده است. در گام دوم با استفاده از ادبیات موضوع 5 شاخص گردشگری پایدار شامل شاخصهای اقتصادی، زیستمحیطی، فرهنگی، اجتماعی و نهادی تدوین و با استفاده از ابزار پرسشنامه و آمار موجود در سالنامههای آماری استان و در محیط برنامهنویسی پایتون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته که نتایج حاصل بیانگر این است که گردشگری پایدار در استان آذربایجانشرقی در مقیاس کلان با امتیاز 256/0 از یک واحد قرار دارد و علیرغم وجود جاذبهها و پتانسیلهای موجود در این بخش جایگاه مناسب خود را نیافته است و تا رسیدن به پایداری فاصله زیادی دارد. همچنین بررسی وضعیت شاخصهای پنجگانه نشان میدهد که شاخص زیستمحیطی با امتیاز 299/0 از واحد، بالاترین امتیاز را در میان سایر شاخصها به خود اختصاص داده است؛ این در حالی است که شاخص اجتماعی با 166/0 از کمترین امتیاز در گردشگری پایدار برخوردار است.
اقتصاد شهری منطقه ای
زینب برادران؛ زهرا آذری؛ حسین پناهی
چکیده
چکیده
هدف پژوهش حاضر، شناسایی هسته کلیدی بخش زیربنایی استان آذربایجان شرقی، با رویکرد تحلیل چندبخشی (MSA) است. با توجه به ماهیت پژوهش حاضر، روش پژوهش مبتنی بر رویکرد تحلیل چندبخشی است و از تکنیکهایی مانند مدل تحلیلی SWOT جهت تحلیل یافتهها بهره گرفته شده است و در پایان راهبردهای ارائه شده با استفاده از روش ماتریس برنامهریزی ...
بیشتر
چکیده
هدف پژوهش حاضر، شناسایی هسته کلیدی بخش زیربنایی استان آذربایجان شرقی، با رویکرد تحلیل چندبخشی (MSA) است. با توجه به ماهیت پژوهش حاضر، روش پژوهش مبتنی بر رویکرد تحلیل چندبخشی است و از تکنیکهایی مانند مدل تحلیلی SWOT جهت تحلیل یافتهها بهره گرفته شده است و در پایان راهبردهای ارائه شده با استفاده از روش ماتریس برنامهریزی استراتژیک کمی (QSPM) اولویتبندی شدهاند. این پژوهش در گام نخست به استخراج فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌عنوان کلیدیترین زیربخش بخش زیربنایی استان با بکاربست مدل تحلیلی MSA و نرمافزار اکسل پرداخته و بااهمیتترین معیارها را در این بخش استخراج میکند. نتایج یافتهها بیانگر این است که در سطح زیربخشها فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌عنوان هسته کلیدی با 72/0 امتیاز و در سطح معیارها، ایجاد ارزش‌افزوده بالا، ارتقاء توان تولید (فرآیند، تجهیزات و فناوری) و جذب سرمایه خارجی به ترتیب بیشترین اهمیت را دارند. از سویی فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌عنوان تأثیرپذیرترین و تأثیرگذارترین زیربخش نیز شناخته شده است. در گام بعدی این مطالعه با روش SWOT به بررسی نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدهای هسته کلیدی استخراج شده از تحلیل MSA و با استفاده از روش ماتریس برنامهریزی استراتژیک کمی (QSPM) به اولویتبندی راهبردهای ارائه شده پرداخته شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان آذربایجان شرقی جایگاه مناسب خود را نیافته و اگر استان بخواهد در این بخش پیشرفت کند باید استراتژیهای گروه تدافعی (WT) را که مبتنی بر کاهش نقاط ضعف و پرهیز از تهدیدهاست، در اولویت قرار دهد که طبق نتایج، استراتژی فراهمسازی بستر مناسب کسب‌وکارهای الکترونیک و ایجاد واحد استانی توانمندسازی کسب‌وکارهای اینترنتی جهت افزایش امنیت اطلاعات و توانمندسازی متخصصان فاوا و صاحبان ایدههای کسب‌وکار در استان آذربایجان شرقی توصیه میشود.
رضا رنج پور؛ محمدرضا سلمانی بیشک؛ زهرا کریمی تکانلو؛ نصرت مختارزاده خانقاهی
چکیده
نوسانات نرخ ارز از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی یک کشور بوده که با تأثیر بر برخی از شاخصهای کلان، انگیزۀ فعالان اقتصادی را دچار تغییر کرده و بر تولید بخشهای اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد. ازاین‌رو، در مقالۀ حاضر سعی شده، تأثیر شوک‌های ارزی بر عملکرد زیر بخشهای صنعت استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. لذا ابتدا شوک‌های ارزی ...
بیشتر
نوسانات نرخ ارز از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی یک کشور بوده که با تأثیر بر برخی از شاخصهای کلان، انگیزۀ فعالان اقتصادی را دچار تغییر کرده و بر تولید بخشهای اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد. ازاین‌رو، در مقالۀ حاضر سعی شده، تأثیر شوک‌های ارزی بر عملکرد زیر بخشهای صنعت استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. لذا ابتدا شوک‌های ارزی با کمک الگوی واریانس ناهمسانی اتورگرسیو تعمیم یافته محاسبه شده و به عنوان یک متغیر توضیحی وارد مدل شده است و سپس با استفاده از داده‌های تابلویی مبتنی بر الگوهای با ضرایب متغیر و پویا با تکنیک pmge تأثیر آن بر ارزش‌افزوده 23 زیر بخش صنعت استان آذربایجان شرقی بر اساس کدهای دو رقمی ISIC-REV4، برای دورۀ 1379 نا 1392 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان از تأثیر مثبت و معنی‌دار متغیرهای سرمایه، نیروی کار و میزان صادرات بر ارزش‌افزوده زیر بخشهای صنعت در استان آذربایجان شرقی دارد. در میان 23 زیر بخش صنعت استان، نوسانات ارزی، تنها بر 9 زیر بخش از 23 زیر بخش تأثیر معناداری برجای می‌گذارد. این اثر برای هر 9 زیر بخش، منفی بوده، لذا نوسانات نرخ ارز مؤثر واقعی، اثر معکوسی بر ارزش‌افزودۀ صنعت استان گذاشته و به‌ویژه تولید 9 زیر بخش مذکور را دچار نوسان می‌سازد. این نتایج، لزوم توجه بیشتر به نوسانات ارزی و اتخاذ سیاست‌های مؤثر، جهت مقابله با تأثیرات سوء این نوسانات را بیش‌ازپیش آشکار می‌سازد.
